Inleiding
Ontwikkeling gemeentelijke financiën
De gemeente Hulst heeft in de afgelopen jaren hard gewerkt aan een stabiele financiële toekomst. Met het oog op een prettige woon-, werk- en verblijfsklimaat is ondanks grote onzekerheden rondom beschikbare rijksmiddelen voor bijvoorbeeld jeugdzorg, duurzaamheid en corona geïnvesteerd in maatschappelijke voorzieningen. Dat de toekomst met geen zekerheid is te voorspellen blijkt wel uit het feit dat diverse crises elkaar opvolgen. Iedere crisis met een eigen dynamiek maar wel telkens met gevolgen voor onze inwoners, bedrijven, verenigingen en stichtingen. Dit maakt dat er grote onzekerheden zijn en zorgen van de gemeente om het welzijn van haar inwoners en het voortbestaan van bedrijven en verenigingen.
Het Rijk onderkent de impact van de gevolgen van de huidige mondiale en landelijke problemen ten dele. Incidentele afgebakende compensatieregelingen zorgen voor enige financiële ademruimte bij inwoners, bedrijven en overige organisaties. Financiële ruimte die er ook de komende jaren ontstaat voor de gemeenten met de kanttekening dat dit eveneens slechts een incidentele situatie is. De gemeentelijke financiën stijgen tot en met 2025 waarna met ingang van 2026 een herziening van de financiële verhoudingen gepland staat. Een herziening die bij gemeenten leidt tot een "ravijn", oftewel een drastische teruggang in middelen (niveau 2022). Of en op welke wijze dit "ravijn" gedempt gaat worden, is vooralsnog ongewis.
Het feit dat in het verleden hard is gewerkt aan een stevig financieel fundament maakt dat het huis van de gemeente Hulst nu de nodige toekomstige tegenvallers kan weerstaan. Echter ook deze situatie is niet oneindig. Economische tegenwind door een inflatie van ongekende proporties waarvan enige vorm van herstel nog niet in zicht is, maakt dat samen met stijgende rente reeds geplande maar ook nieuwe investeringen aanzienlijk duurder worden. Daarnaast neemt de gemeente haar verantwoordelijkheid bij het oppakken van taken in kader van vluchtelingenopvang, klimaattransitie etc. Dit vaak voordat er duidelijkheid is omtrent omvang en invulling van compensatiemaatregelen.
Het aangaan van structurele verplichtingen voor de periode na 2025 is dan ook in beperkte mate mogelijk en vereist een zorgvuldige en een weloverwogen afweging.
Bestuursakkoord en begroting:
Ondanks de onzekere tijden is het ook van belang om de blik op de toekomst te houden. Een toekomst die we graag aan de hand van het bestuursakkoord "Op koers naar 2026" willen inkleuren. Met in het achterhoofd het vooruitzicht van onzekere financiële situatie wordt met onderliggende begroting en meerjarig dekkingsplan de plannen gepresenteerd voor de nabije toekomst. Plannen die bijdragen aan de leefbaarheid binnen onze kernen ondanks de onrustige en onstabiele omgeving waarin we ons momenteel bevinden. Het feit dat de herijking van het gemeentefonds een positief resultaat tot € 37,50 per inwoner had voor Hulst geeft in structurele zin financiële ruimte om investeringen te doen.
Gekozen is voor een begroting die enerzijds de contouren van het Bestuursakkoord in kleurt maar anderzijds ook zoveel als mogelijk rekening houdt met de financiële gevolgen van de huidige economische situatie. Geplande investeringen, zoals unilocatie Reynaertcollege, Brandweerkazerne Kloosterzande en scouting 't Jagertje, zijn herzien en aangepast aan het huidige prijspeil. Voor het Reynaertcollege betekent dat uiteindelijk voor € 11.000.000 door de gemeente zal worden geïnvesteerd in een toekomstige, duurzame school binnen het voortgezet onderwijs.
De komende jaren zal geïnvesteerd worden in diverse wegen- en rioleringsprojecten. Naast vervanging van bestaande riolering en wegen in onder meer Nieuw Namen, Vogelwaarde en Hulst zal in 2023 gestart worden met nieuwe projecten. De aanleg van de landbouwweg in Vogelwaarde, wat gepaard gaat met een investering van € 3,6 miljoen en de reconstructie van het Scharnier te Hulst, hetgeen een investering betreft van € 1,6 miljoen zijn hier voorbeelden van.
Met het oog op het behouden van de leefbaarheid binnen onze kernen en daarmee de sociale cohesie zal aan het accommodatiebeleid een hernieuwde impuls worden gegeven. Een beleid dat samen met belangengroepen vorm wordt gegeven en als basis gaat fungeren voor de instandhouding van voorzieningen binnen onze gemeente. Vooruitlopend hierop wordt reeds bijgedragen in de uitbreiding van het Dorpshuis te Terhole en zijn er ook middelen vrijgemaakt voor hockeyvereniging Rapide als bijdrage in de aanleg van nieuwe watervelden.
In de afgelopen jaren is samen met stakeholders gewerkt aan een visie op de Dullaertwijk. Deze visie is vastgesteld en vraagt de komende jaren verdere uitwerking op het gebied van onder andere onderwijs en sport. Voor nadere uitwerking van de visie is een voorlopig bedrag vrijgemaakt van afgerond € 2,8 miljoen. Onlangs zijn ook de eerste stappen gezet in een onderzoek naar een toekomstige zwemvoorziening in de kern Hulst als mogelijk onderdeel van een grotere gebiedsontwikkeling op de locatie Reynaertland. Met het onderzoek wordt uitvoering gegeven aan het bestuursakkoord doch in bredere zin zal ook worden gekeken naar een zwemvoorziening die van toegevoegde waarde is voor de gemeente Hulst en qua exploitatie toekomstbestendig is. In meerjarig perspectief zijn middelen voorlopig gereserveerd, waarvan € 230.000 structureel en € 4 miljoen incidenteel om aan de gebiedsontwikkeling Reynaertland, inclusief zwemvoorziening, invulling te geven.
De gemeente Hulst zet komend jaar verder ook in op toerisme. Aan de hand van het nieuw vastgestelde Toeristisch ontwikkelplan 2022-2026 zal structureel € 25.000 en incidenteel € 500.000 worden besteed aan de hierin vastgelegde plannen. De gemeente heeft inmiddels (inter-)nationale aandacht op zich gevestigd als locatie voor één van de mooiste wereldbekerwedstrijd op de jaarlijkse veldrittenkalender. Vooruitlopend op de organisatie van het wk veldrijden 2026 is het streven om Hulst nog meer op de kaart te zetten als een fietsgemeente als mooie uitvalsbasis om te recreëren en te sporten.
Gemeente Hulst heeft zorg om het welzijn van al haar inwoners zowel jong als oud. De ontwikkelingen binnen het Sociaal Domein baren echter ook zorgen. Er is nog steeds sprake van een stijgende trend van kosten binnen de Jeugdzorg. Daarnaast lopen inmiddels de kosten van de WMO ook op als gevolg van de aanzuigende werking van het abonnementstarief. De geraamde lasten voor 2023 lopen binnen het sociaal domein op tot ruim € 27 miljoen terwijl dit in 2021 nog een bedrag betrof van ruim € 25 miljoen. Het Rijk neemt mondjesmaat maatregelen doch niet in die mate dat deze richting toekomst voldoende houvast bieden dat de benodigde zorg betaalbaar en gewaarborgd blijft.Vanuit dit perspectief worden in 2023 en 2024 toevoegingen gedaan aan de egalisatiereserve Sociaal Domein voor € 700.000 respectievelijk € 300.000.
Het panorama van de toekomstige financiële positie van de gemeente Hulst is de eerstkomende jaren rooskleurig. Deze "schoonheid" op de voorgrond van de panorama verbloemt echter ook het minder hoopvolle financiële vergezicht. Onzekerheden omtrent gevolgen van de huidige crises en de financiële terugval in 2026 maakt dat voorzichtigheid en doordachtzaamheid omtrent de inzet van financiële middelen geboden is. In sombere tijden willen we echter als gemeente ook houvast bieden met investeringen in voorzieningen die bijdragen aan een leefbare samenleving.
Hulst, oktober 2022